امروزه انواع بیماری های روانی خطرناک که سلامت فرد و اطرافیان او را به خطر می اندازند، توسط روانشناسان شناخته شده اند. سلامت روانی یک فرد تحت تاثیر جنبه های مختلف زندگی از جمله وقایع شوک آور و یا ژنتیک قرار دارد. در این مقاله قصد داریم خطرناک ترین بیماری های روانی را به شما معرفی کنیم. اما پیش از آن بیایید با هم تعریف اختلال روانی، میزان شیوع، علت و علائم این بیماری ها را بررسی کنیم.

اختلال روانی چیست و چگونه ایجاد می شود؟

بیماری یا اختلال روانی شرایطی است که بر تفکر، احساس، خلق و خو و رفتار فرد تاثیر می گذارد. این نوع بیماری ها ممکن است به صورت نوسانی، گاه به گاه و یا دائمی و مزمن باشد. بیماری روانی بر توانایی فرد در ارتباط با دیگران و عملکرد روزانه تاثیر نامطلوبی دارد. عواملی که در ایجاد شدن اختلالات روانی  نقش دارند، عبارتند از:

• اختلالات ژنتیکی و سابقه خانوادگی
• عوامل بیولوژیکی مانند عدم تعادل شیمیایی مغز
• آسیب های مغزی بر اثر جراحت
• قرار گرفتن مادر در معرض ویروس ها یا مواد شیمیایی سمی در دوران بارداری
• تجربه های زندگی از قبل، استرس یا سابقه سوء استفاده به خصوص اگر در دوران کودکی باشد
• استفاده از الکل و مواد مخدر به صورت تفریحی
• بروز بیماری های جدی پزشکی مثل سرطان
• داشتن خلأ عاطفی
• و …

میزان شیوع اختلالات روانی

مطالعاتی که در کشور های پیشرفته صورت گرفته است، نشان می‌دهد هر ساله از هر ۲۵ نفر، یک فرد دچار بیماری های روانی شدید می شود. بروز اختلالات روانی می تواند در زندگی فرد مشکلات جدی ایجاد کند و توان انجام کارهای روزانه را به شدت کاهش دهد. آمار ها نشان می‌دهد که زنان نسبت به مردان انواع بیماری های روانی خطرناک را بیشتر تجربه می کند.  همچنین افراد در سنین بین ۲۶ تا ۴۹ سالگی و همچنین افرادی که نژاد ترکیبی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند. به طور کلی اختلالات روانی شیوع زیادی دارد. اما شدت آن در افراد متفاوت است و گاهی بروز علائم آنقدر خفیف است که بیماری روانی فرد تشخیص داده نمی شود.

علائم ظاهری یک فرد بیمار روانی

بیمار روانی ممکن است به اندازه کافی غذا نخورد و یا بیش از حد غذا بخورد. همچنین بی خوابی یا خواب بیش از حد در چنین افرادی بروز می کند. به طور کلی اکثر افرادی که دچار انواع بیماری های روانی خطرناک هستند برخی از علائم زیر را از خود بروز می دهند:

• تمایل به انزوا از دیگران
• احساس خستگی حتی با وجود خواب کافی
• عدم آرامش و یا عدم تمرکز
• احساس درد شدید در بدن
• احساس ناامیدی و ناراحتی
• تمایل به سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و یا استفاده از مواد مخدر یا دارو های غیر مجاز
• احساس سردرگمی، خشم و اضطراب یا ترس و ناراحتی
• داشتن اختلاف های دائمی با دوستان و اعضای خانواده
• تغییرات خلقی شدید و ناگهانی
• شنیدن صدا درون سر بدون توان متوقف کردن آن
• داشتن رفتار های آسیب زننده به خود یا دیگران

اختلالات رشد عصبی

از این جا به بعد انواع بیماری های روانی خطرناک را به شما معرفی خواهیم کرد. یکی از این بیماری ها، اختلالات رشد عصبی هستند که معمولاً در دوران نوزادی، کودکی و یا نوجوانی تشخیص داده می شود. در این بیماری های روانی به وضوح مشکلات رشد فکری و رشد آی کیو در کودک دیده می شود. در این نوع بیماری ها کودک توانایی برقراری ارتباط با دیگران را از دست می دهد. این بیماری برای کودکان بسیار خطرناک است.

اختلال تجزیه هویت

با وجود این اختلال، فرد گسست یا وقفه ای در جنبه های هوشیاری از هویت و حافظه ی خود را تجربه می کند. گاهی از دست دادن موقت حافظه نتیجه ی این اختلال است که ممکن است برای یک دوره کوتاه یا برای چندین سال طول بکشد.  اختلال شخصیت های چند گانه نیز در این دسته جای می گیرند و فرد به طور همزمان دو یا چند هویت را از خود بروز می دهد. افرادی که دچار این اختلال هستند، اغلب احساس غیر واقعی بودن و قطع ارتباط غیر ارادی با خاطرات، احساسات و آگاهی خود را تجربه می کنند. این افراد می توانند برای جامعه خیلی خطرناک باشند.

سندروم آلیس در سرزمین عجایب

همانطور که آلیس در سرزمین عجایب پیرامون خود را به صورت فانتزی مشاهده می کرد، افرادی که به این سندروم مبتلا هستند، ممکن است اجسام را بزرگ تر یا کوچک تر از واقعیت ببینند. همچنین ممکن است صدا را بلند تر یا ضعیف تر از آنچه واقعاً هست، بشنوند.  این افراد حتی درک خود را از  زمان از دست می‌دهند. این اختلال روانی دقیقا شرایطی را ایجاد می کند که یک فرد با قرص روانگردان ممکن است تجربه کند. خوشبختانه این سندروم عجیب بسیار نادر است و معمولاً در افرادی که سابقه سوء مصرف مواد یا تومور مغزی دارند بروز می کند.

سندروم دست بیگانه

افرادی که به این سندروم مبتلا هستند به طور کامل کنترل دست یا یک عضو از بدن خود را از دست می دهند. از دست دادن کنترل به معنی بی حسی یا فلج بودن نیست. از دست دادن کنترل دست به این صورت است که دست این افراد کار هایی را انجام می‌دهد که تحت کنترل افراد نیست. ممکن است عضو بیگانه تلاش کند که خود فرد یا کس دیگری را خفه کند. یا اینکه نقطه ای از بدن او را چنگ بیندازد تا خون جاری شود. متاسفانه این سندروم خطرناک هیچ درمانی ندارد و افراد مبتلا به آن باید اغلب دست خود را به کاری مشغول نگه دارند. در عامه به آن سندروم دست بی قرار هم می گویند.

آپوتمنوفیلیا

این اختلال خیلی خطرناک است و نوعی اختلال عصبی به حساب می ‌آید که در آن فرد تمایل شدیدی به قطع عضو یا آسیب رساندن به اعضای سالم بدن خود دارد. گفته شده است که این اختلال روانی در اثر بروز آسیب در نیمکره ی راست مغز ایجاد می شود. ممکن است فرد برای قطع عضو سالم به پزشک مراجعه کند و اگر پزشک به این خواسته تن ندهد خودش برای اقدام دست به کار شود. جالب اینجاست که افرادی که دچار این اختلال هستند و توسط پزشک دست به قطع عضو زده‌اند، پس از انجام جراحی از اقدام خود بینهایت راضی هستند و پشیمان نمی شوند. زیرا باور دارند که عضو بی مصرف یا مزاحمی را از خود جدا کرده اند.

بونتروپی

این اختلال روانی خیلی عجیب است. با وجود این اختلال افراد فکر می ‌کنند و باور دارند که گاو هستند. احتمالا داستان معروف گاو را خوانده باشد یا فیلم گاو را دیده باشید. مش حسن داستان دقیقا به همین سندروم مبتلا شده بود. باور افراد مبتلا به این سندروم اغلب تا جایی پیشرفته می‌شود که مانند گاو رفتار می کنند. آمار ها نشان می دهد گاهی افرادی در مزرعه و در کنار دیگر گاو ها مشاهده می شوند که روی چهار دست و پا  چنان در علف ها می چرند که انگار عضوی از گله ی گاو ها هستند. علت دقیق ابتلا به این اختلال مشخص نیست اما محققان اظهار کرده اند که ممکن است ناشی از رویا حتی هیپنوتیزم باشد و یا یک شوک عصبی شدید آن را ایجاد کند.

توهم کاپگراس

نام این اختلال روانی به نام دانشمند روانشناس کشف کننده ی آن گذاشته شده است. در این بیماری روانی ناتوان کننده، فرد تصور می کند که افراد اطرافش با افراد شیاد جایگزین شده اند. این افراد سوء ظن شدید به اطرافیان خود دارند. برای مثال فکر می کنند که اعضای خانواده ی آن ها به موجودات شیاد تبدیل شده اند و قصد دارند به آن ها صدمه بزنند. این بیماری فوق العاده نادر است و اغلب پس از وارد شدن ضربه به مغز یا در پی زوال عقل، اسکیزوفرنی، صرع یا اختلال اضطرابی ایجاد و تشخیص داده می شود.

لیکانتروپی بالینی

افرادی که دچار اختلال لیکانتروپی بالینی هستند همانند کسانی که به بونتروپی مبتلا هستند، نوعی حیوان انگاری دارند. آن ها تصور می کنند که به حیواناتی مثل گرگ تبدیل خواهد شد. افراد مبتلا به این اختلال کم کم رفتاری شبیه حیوانات پیدا می ‌کنند و سعی می کنند در جنگل و سایر مناطق پر درخت زندگی کنند.

توهم کوتارد

افراد مبتلا به توهم کوتارد اعتقاد دارند که مرده متحرک هستند و بدنشان در حال پوسیدن است. این افراد فکر می کنند مثل زامبی ها داخل بدن خود خون ندارند. به همین دلیل دچار افسردگی شدید می‌ شوند و با وجود این توهم ممکن است خود را از گرسنگی بکشند. این سندروم بسیار نادر است و مشهور ترین مورد آن در هاییتی دیده شده است. مردی که در هاییتی به این سندرم مبتلا بود باور داشت که در اثر ایدز مرده و در جهنم به سر می‌برد.

سندروم دیوژن

این بیماری که با نام سندروم احتکار نیز شناخته می‌شود، نوعی اختلال روانی که در آن فرد علاقه و میل شدیدی به جمع کردن کالا های کهنه و تصادفی پیدا می کند. پس از این مرحله فرد به این کالا ها وابستگی عاطفی پیدا کرده و نمی تواند از آن ها جدا شود. احتکار اشیاء توسط افراد مبتلا به این سندروم غیر قابل کنترل است و نسبت به خود و افراد دیگر در اجتماع به شدت بی توجه می شوند. این افراد از جمع کردن وسایل کهنه احساس خجالت نمی کنند. سندروم دیوژن معمولاً در بین سالمندان و افراد مبتلا به جنون و طرد شدگان از محیط خانوادگی شایع است.

اختلال ساختگی

هر فردی که از نظر روانی سالم باشد با بروز اولین نشانه های بیماری احساس ناراحتی می کند. اما مبتلایان به اختلال روانی ساختگی برعکس هستند. میل به بیمار شدن یکی از ویژگی های این اختلال است. اختلال ساختگی یکی از انواع بیماری های روانی خطرناک است. زیرا افراد مبتلا به آن عمداً خودشان را مریض می کنند تا خدمات مراقبتی و درمانی دریافت کنند. گاهی آسیب زدن افراد به خود خیلی جدی می شود. این افراد گاهی خودشان را به مریضی می زنند و از بیماری های خود داستان سرایی می کند. گفته می شود که اختلال ساختگی ریشه در آسیب های روحی گذشته دارد.

سندروم کلوور-بووسی

افراد مبتلا به این سندروم رفتارهای غیرعادی و نا شایست از خود نشان می دهند. برای مثال تمایل به خوردن کتاب یا هر گونه شی غیر خوراکی در آن ها دیده می شود. این افراد به طور غیر ارادی تمایل به برقراری رابطه با ماشین یا اشیاء بی جان دارند. مبتلایان به این سندروم حافظه ی خود را از دست می ‌دهند و در تشخیص اشیاء و افراد آشنا دچار مشکل هستند. تشخیص این اختلال روانی بسیار دشوار است و به نظر می‌رسد در اثر آسیب شدید به حافظه موقت در مغز رخ می دهد. متاسفانه درمانی برای آن وجود ندارد. فردی که به این بیماری مبتلا شده باشد تا پایان عمر باید با این وضعیت دست و پنجه نرم کند.

اختلال وسواس فکری-عملی

نام وسواس به گوش خیلی از افراد خورده است و درک مشکلات این اختلال مهم است. در افراد مبتلا معمولاً علائمی مثل ترس شدید و اضطراب و نگرانی های پیوسته دیده می شود. افرادی که دچار اختلال وسواس فکری و عملی هستند از طریق تکرار اعمال مثل دغدغه ی تمیز کردن می توانند از شر احساسات طاقت ‌فرسای خود خلاص شوند. مشکل این افراد در این است که با علم به غیر منطقی بودن ترس ‌های خود، قادر به ترک عادت ها نیستند.

سندروم پاریس

این سندروم یک اختلال روانی عجیب و موقتی است که باعث می ‌شود یک فرد در زمان مسافرت به شهر پاریس اختیار خود را از دست بدهد. تجربه نشان داده است که این اختلال در بین مسافران ژاپنی بیشتر دیده می شود. پژوهش ها مشخص کردند که در بین مسافران سالانه ی پاریس افرادی وجود دارند که دچار اضطراب شدید، زوال شخصیت، افکار آزار دهنده، توهم و هذیان می شوند. اکثرا افرادی به این سندروم مبتلا می ‌شوند که سابقه اختلال روانی ندارند. نظر پزشکان بر این است که این اختلالات ترسناک عصبی در اثر موانع زبانی، خستگی جسمی و روحی در پاریس در مقایسه با ورژن ایده آل آن اتفاق می ‌افتد.

سندروم استندال

استندال یک سندروم روان تنی است که ظاهرا موقتی به نظر می رسد. معمولاً زمانی که افراد در مکان ها و محیط های هنری قرار می گیرند، دچار این اختلال می شوند. افراد تجربه کننده اظهار کرده اند که ناگهان ضربان قلبشان بالا می رود و اضطراب شدید و سرگیجه را تجربه می‌ کنند. حتی دچار سردرگمی و توهم می شوند. نام استندال از نام نویسنده ای فرانسوی برگرفته شده است که تجربیات خود را با جزئیات شرح داده است.

اختلال دو قطبی

بروز تغییرات شدید و نوسانی در خلق و خو با میزان انرژی افراد نشانی از وجود اختلال دوقطبی است.  این افراد معمولاً بین احساس سرخوشی و دوره های افسردگی در نوسان هستند. در دوره ی سرخوشی شیدایی، فرد حواس پرتی، تحریک پذیری و اعتماد به نفس بیش از حد را تجربه می کند و مستعد شرکت در محافل نا مناسب است. اما در دوره های افسردگی غم شدید را تجربه می ‌کند و با بروز احساس گناه و خستگی توانایی فعالیت ندارد و حتی ممکن است به خود کشی فکر کند. تغییر خلق و خو در افراد می تواند برای اعضای خانواده و اطرافیان کمی ترسناک به نظر برسد.

اختلال اضطراب

بیماری های روانی اختلالات اضطرابی، آن دسته از بیماری هایی هستند که با ترس، نگرانی، اضطراب و اختلالات رفتاری و بیش از حد و مداوم مشخص می شوند.  گاهی فرد دچار اضطراب فراگیر در مورد تمام رویداد های روزمره است. در بعضی از موارد دیگر تنها اضطراب در زمان برقراری ارتباط اجتماعی در مدرسه، محل کار  و سایر محیط‌ های اجتماعی بروز می کند. داشتن فوبیا های خاص برای مثال ترس از ارتفاع یا ترس از حیوانات نیز در این دسته از اختلالات روانی جای می گیرند که در آن ها فرد ترس شدید با خطر حمله ی قلبی را تجربه می‌کند. اضطراب جدایی نیز یکی دیگر از زوایای این بیماری روانی است که گریبانگیر کودکان و بزرگسالان می شود.

اختلالات ناشی از سانحه یا عوامل استرس زا

قرار گرفتن در معرض یک رویداد استرس زا یا آسیب زا می تواند فرد را دچار یکی از انواع بیماری های روانی خطرناک کند. تجربه ی استرس های حاد، اختلافات سازگاری که منجر به جدایی می شود، استرس های پس از تصادف و به خصوص نقص عضو در این دسته جای می گیرند. در این بیماری ها فرد بارها و بارها با ذهن خود به گذشته برمی گردد و درد شدیدی را تجربه می کند. این بیماری زندگی فرد را مختل می کند و تمام روابط فردی و شغلی او را تحت تاثیر قرار می دهد.