بیماری صرع ، علائم آن، تشخیص و درمان

درباره بیماری صرع چه می دانید

بیماری صرع در دسته بیماری های مربوط به اختلالات عصبی مغز به شمار می آید و با حملات همراه است و بیشتر به شکل تشنج نمایان می شود. تشنج باعث تغییر حرکت، رفتار، احساس، آگاهی و هوشیاری فرد می شود و کنترل ارادی بدن را از دست فرد خارج می کند. تشنج در صرع ممکن است چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. بیماری صرع در بزرگسالان و کودکان هر دو دیده می شود و در واقع صرع یک بیماری روانی یا اختلال فکری نیست.

بیماری صرع چند نوع است

بسیاری از افراد این بیماری را با تشنج یا حملات صرعی تجربه می کنند. تشنج صرعی دو نوع عمده تشنج جزئی و کلی دارد. علائم این تشنج ها کل بدن یا بخشی از بدن را درگیر میکند. حتی ممکن است در حد انقباص نا محسوس عضلانی باشد.

تشنج همراه با از دست دادن هوشیاری

در این نوع از تشنج فرد برای چند ثانیه تا چند دقیقه نسبت به بدن خود آگاهی ندارد و پس از قطع تشنج نیز این زمان کوتاه را به یاد نمی آورد. این نوع از تشنج معمولاً بین سنین 4 تا 14 سالگی آغاز می شود. بعضی از افراد مبتلا چندین بار در روز تشنج این چنینی را تجربه می کنند. بسیاری از کودکان و حتی بزرگسالان نیز ممکن است سال ها چنین تجربه ای را داشته باشند اما دیگران به علت زمان خیلی کوتاه آن متوجه نشوند و بیماری تشخیص داده نشود.

تشنج کلونیک کلی

در مقابل تشنج همراه با از دست دادن آگاهی، تشنج کلونیک به راحتی تشخیص داده می شود. این نوع از تشنج معمولاً با سفت شدن بدن و حرکات تند دست و پا و اندام ها آغاز می شود. ممکن است کنترل مثانه و روده را از دست بدهند. گاهی پیش میاید که زبان بیمار بین دندان ها قرار گرفته و متأسفانه قطع می شود چون کنترلی روی بدن و اعصاب وجود ندارد. این نوع از تشنج معمولاً سه دقیقه طول می کشد و پس از اتمام فرد به شدت احساس ضعف و گیجی می کند. در صورتی که چنین تشنجی بیش از 5 دقیقه طول بکشد مورد اورژانسی محسوب شده و باید کمک پزشکی بگیرد.

تشنج جزئی چیست

در تشنج کلونیک کل قسمت های مغز درگیر هستند ،اما در تشنج جزئی بخشی از مغز درگیر بیماری صرع می شود. تشنج جزئی به دو دسته ی ساده و پیچیده تقسیم می شود. نوع ساده ی آن تنها یک بخش را درگیر میکند مثلا منطقه ای مربوط به اعصاب حرکتی را فرا می گیرد، و عوارض ناشی از آن مربوط به همان بخش مغز می شود مثلا ممکن است شخص مشکل حسی، بویایی، احساس بوهایی که وجود ندارند یا حرکت در یکی از بخش های بدن را پیدا کند.  نوع پیچیده آن، مناطقی از مغز را تحت تأثیر قرار می دهند که مربوط به هوشیاری و آگاهی است. افراد مبتلا به این نوع تشنج چیزی که وجود ندارد را در هوا می بینند و سعی می کنند ان را بگیرند یا کلمات و عباراتی را تکرار می کنند. بی دلیل می خندند و …

علل ایجاد بیماری صرع چیست

علت اصلی ایجاد این بیماری برای بیش از نیمی از مبتلایان مشخص نیست. با این حال شرایط قابل ذکری وجود دارند که از جمله علل صرع محسوب می شوند:

نقص های مادرزادی

نرسیدن اکسیژن به مغز و آسیب رسیدن به مغز

سکته مغزی

صدمات و جراحات شدید سر

عفونت مغزی

تغییر بافت مغز به علت بیماری هایی نظیر آلزایمرو ….

صرع در کودکان

کودکانی که دچار بیماری صرع هستند در طول زمان دچار پیشرفت بیماری می شوند. بسیاری از کودکان با دارو درمانی مانع از بروز تشنج می شوند. 70 تا 80 درصد از کودکان مبتلا به راحتی و به طور کامل بیماری را تحت کنترل می گیرند، در صورتی که دارو درمانی نتواند مانع از تشنج ها شود، کودک مبتلا باید با همکاری مسئولین مدرسه از کلاس های درس استفاده کند.

روش های تشخیص بیماری صرع

تشخیص بیماری صرع نیازمند بررسی تارخچه پزشکی و معاینه فیزیکی و بررسی تشنج هاست. به علاوه نوار مغز (EEG) که فعالیت الکتریکی مغز را نشان دهد و آزمایش خون نیز در تشخیص موثر است.

اسکن مغزی ابزار دیگری در پزشکی برای تشخیص بیماری صرع است. سی تی اسکن یا ام آر آی به پزشک کمک می کند صرع را از تومور، لخته های خون یا علل دیگر تشنج تمیز دهد. این آزمایش ها برای تشخیص بیماری از سوی پزشک و درمان ضروری هستند.

نکات مهم در بیماری صرع

گرچه بیشتر افراد مبتلا به این بیماری زندگی عادی و طبیعی دارند و به ندرت دچار صدمه از تشنج ها می شوند، برخی از بیماران هستند (مثل بیماران صرع با تشنح کلونیک) که  به اقدامات ایمنی حیاتی مانند پوشیدن لباس های خاص یا کلاه ایمنی برای جلوگیری از صدمه به سر در صورت به زمین افتادن نیاز دارند . این افراد بهتر است از شنا کردن خودداری کرده و یا از حمام کردن  بدون مراقبت اجتناب کنند. موارد دیگری که فرد با تشنج های شدید باید در آن ها بسیار احتیاط کند عبارتند از رانندگی، مراقبت از نوزادان، مشارکت های ورزشی خاص مثل کوهنوردی، صخره نوردی، پاراگلایدر و …

بیمارانی که نسبت به درمان دارویی جواب دهی خوبی داشته باشند عوارض کمتری از صرع را تجربه می کنند. در این زمینه پزشک کمک بسیاری به بیماران خواهد کرد.

توجه به ایمنی برای بیماران مبتلا به صرع پیش از وقوع حادثه بسیار اهمیت دارد. زیرا ممکن است فرد یا اطرافیان او را در معرض خطر مرگ یا آسیب های جدی قرار دهد. بسیاری از کشور ها برای دادن اجازه به فرد مبتلا به صرع گواهی مبنی بر عدم وجود تشنج به مدت 6 ماه از فرد طلب می کنند.

روش دارو درمانی صرع

داروهای ضد صرعی در بازار وجود دارند که برای کاهش یا جلوگیری از تشنج تجویز می شوند. پزشک، داروی مناسب با نوع تشخیص داده شده از تشنج را توصیه می کند و برای تنظیم دوز آن به حالات بیمار توجه دارد تا بتواند بهترین درمان را پیدا کند. حدود 70% از بیماران مبتلا به صرع با مصرف دارو به راحتی به زندگی عادی بر می گردند و فرقی با فرد سالم ندارند. برخی از بیماران تمام عمر باید دارو را مصرف کنند. در هر صورت قطع دارو با اجازه ی پزشک انجام می شود.

رژیم کتوژنیک، مفید برای درمان صرع

رژیم کتوژنیک رژیمی دارای چربی زیاد و کربوهیدرات کم است که سبب تولید کتون در بدن شده و تعادل الکتریکی مغز را بهبود می دهد. محققان در یافته اند که رژیم غذایی کتوژنیک برای کاهش یا حتی از بین بردن تشنج در کودکان و بزرگسالان مفید واقع می شود. این رژیم غذایی بسیار سخت است و معمولاٌ در بیمارستان آغاز می شود. این روش برای کسانی که در برابر درمان دارویی اثرات خوبی نمی گیرند بسیار مفید است.

درمان با تحریک عصب واگ (VNS)

تحریک عصب واگ روش  درمانی برای جلوگیری از وقوع تشنج در بیماران صرعی است. پالس های خفیف برق به طور منظم به مغز مخابره شده و عصب واگ را شبیه سازی می کنند. این کار با کاشت دستگاه کوچکی برای ایجاد سیگنال در مغز به روش جراحی انجام می شود و برای افرادی که دارو درمانی به آن ها جواب نمی دهد ب، کارساز است .

درمان جراحی صرع

درمان جراحی در برخی از موارد که صرع تنها بخش کوچکی از مغز را درگیر کرده است و آن بخش تاثیر حیاتی برای بیمار ندارد،  با خروج بافت درگیر انجام می شود. به این صورت آن قسمت از مغز که مسئول ایجاد تشنج هاست از بدن خارج شده و تشنج دیگر اتفاق نمی افتد.

کمک های اولیه برای تشنج

کمک های اولیه در زمان تشنج به معنی نگه داشتن فرد در امنیت تا زمان اتمام تشنج است. در صورتی که تشنج بیش از 5 دقیقه زمان بگیرد، فرد صرعی باردار، مجروح یا مبتلا به دیابت باشد باید اورژانس خبر کرد.

نکته ی مهم آرام نگه داشتن خود و افراد حاضر در محیط است زیرا بسیاری از افراد با حمله صرع و طبیعی بودن آن آشنا نیستند و دچار وحشت می شوند. هر چیز تیز و آسیب زننده ای را از فرد تشنج کرده دور کنید. فرد را روی فرش یا ژاکت یا هر زیر انداز نرمی قرار دهید. عینک و لوازم دیگری که ممکن است تنفس فرد را دچار مشکل کنند از او دور کنید. مراقب سر بیمار باشید. چیزی در دهان فرد بیمار قرار ندهید. زمان تشنج را حساب کنید که بیش از 5 دقیقه طول نکشد. پس از اتمام تشنج در کنار فرد بمانید تا اگاهی خود را به دست آورد.

درمان تشنج های طولانی

تشنج های طولانی بیش از 5 دقیقه نیاز به مداخله پزشکی دارند. اغلب با تزریق داروهای وریدی و اکسیژن رسانی کنترل می شوند. بسیاری از بیماران دچار این وضعیت نیاز به مراقبت های بیمارستانی دارند.

صرع و بارداری

زنانی که به بیماری صرع مبتلا هستند باید برای بارداری حتماً باید با پزشک مشورت کنند تا دچار سقط جنین نشده و فرزند سالمی به دنیا بیاورند.

هشدار سگ ها هنگام تشنج

بعضی از سگ ها پیش از وقوع تشنج آن را حس کرده و به صاحب خود هشدار می دهند و این مسأله باعث می شود فرد بتواند خود را برای وقوع تشنج آماده کند. سگ ها قابلیت این را دارند که برای این کار آموزش ببینند.

امیدوارم اطلاعات این مقاله در مورد بیماری صرع مورد استفاده شما قرار گرفته باشد.