آسیب ورزشی چیست ؟ انواع آسیب ها، درمان و پیشگیری

آسیب ورزشی

آسیب ورزشی به صدماتی اتلاق می شود که در هنگام ورزش و یا نرمش رخ دهند. آسیب های ورزشی ممکن است در اثر تمرین بیش از اندازه، عدم هوارسانی و فرم یا روش نا مناسب ورزشی رخ دهد. عدم گرم کردن با نرمش های درست باعث افزایش خطر آسیب ورزشی می شود و احتمال کشیدگی، کبودی، پارگی و شکستگی استخوان را بیشتر می کند. بافت های نرم مانند عضلات، رباط ها و تاندون ها بیشتر در معرض آسیب قرار دارند. آسیب مغزی نیز ممکن است یکی از انواع آسیب ورزشی محسوب شود.

کشیدگی عضلانی

کشیدگی عضلات زمانی رخ می دهد که عضله بیش از حد توان در معرض کشش قرار بگیرد و حتی دچار پارگی شود. علائم کشیدگی عضلانی درد، تورم، ضعف و دشواری یا حتی ناتوانی در حرکت دادن عضله است. عضلات شانه، کمر، همسترینگ، کشاله ران و بازو ها بیشتر در معرض آسیب کشیدگی قرار دارند. کشیدگی های خفیف عضلانی با یخ گذاشتن، استراحت و ماساژ رفع می شوند. داروهای ضد التهابی نیز به منظور تسکین این آسیب ورزشی در بازار وجود دارد. اما، کشیدگی های جدی عضلات نیاز به بررسی پزشکی دارند.

آسیب به رباط قدامی زانو

رباط قدامی زانو در واقع نقش نگه داشتن مفصل زانو و حفظ تعادل آن را دارد. آسیب های وارد شده به این رباط در اثر فرود اشتباه، تغییر مسیر یا توقف ناگهانی و یا در اثر ضربه ی مستقیم به زانو ایجاد می شوند. آسیب زانو ممکن است صدای تق تق ایجاد کند. درد، تورم و از دست دادن توان حرکتی از علائم آسیب ورزشی زانو هستند. ممکن است حتی فرد به دشواری قادر به راه رفتن باشد. آسیب به رباط قدامی زانو برای درمان به عمل جراحی و پیوند رباطی از نقاط دیگر بدن بیمار نیاز دارد. خدمات توانبخشی پس از جراحی برای کمک به بیمار برای بازیابی توان زانو ضروری است. بسته به سن بیمار، وضعیت سلامت و نوع فعالیت های وی، برخی از بیماران عمل جراحی را انجام نمی دهند. در این موارد فیزیوتراپی می تواند تا حدودی درد را تسکین دهد.

آسیب رباط جانبی زانو

رباط جانبی زانو نقش اتصال دهنده بین دو استخوان ران و ساق پا را به عهده دارد و در قسمت داخلی زانو واقع شده است. آسیب رباط جانبی زانو معمولاً در اثر حرکت اشتباه و جابه جایی زانو به پهلو و یا ضربه ی مستقیم به زانو ایجاد می شود. درد و تورم و کاهش توان حرکتی مفصل از علائم آسیب به این رباط هستند. این نوع آسیب ورزشی معمولاً با یخ گذاشتن، ماساژ و فیزیو تراپی بهبود می یابد. در صورتی که شدت آسیب بسیار زیاد باشد ممکن است برای درمان جراحی نیز توصیه شود.

رگ به رگ شدن ساق پا

ایین نوع از آسیب ورزشی شامل درد در ناحیه ی داخلی ساق پا می شود و بیشتر برای دوندگان یا افرادی که تازه ورزش را شروع می کنند رخ می دهد. درد زمانی ایجاد می شود که ماهیچه ها و تاندون های اطراف پا ملتهب شوند. حرکات کششی ملایم، استراحت و استفاده از یخ در درمان آن مؤثر است. بستن ناحیه با باند و پانسمان می تواند از تورم جلوگیری کند. استفاده از کفش های ورزش مناسب و کفش طبی ضروری است.

شکستگی استخوان در اثر فشار

شکستگی استخوان در اثر فشار یک آسیب جدی محسوب می شود و زمانی رخ م دهد ماهیچه ها قادر به مهار  تنش های وارد شده هنگام ورزش نیستند. در این زمان تمام فشار مستقیماً به استخوان منتقل شده و سبب شکستگی می شود. با افزایش فعالیت به ویژه در سرعت های بالا ممکن است این نوع از شکستگی رخ دهد و بیشتر در قسمت ساق و پا و پایین تر ایجاد می شود. شکستگی استخوان در اثر فشار در زنان بیشتر از مردان اتفاق می افتد و با درد همراه است. برای درمان آن باید به پاها استراحت داده شود تا استخوان ترمیم شود. گاهی استفاده از آتل یا کفش مناسب نیز ضروری است.

التهاب رباط کف پا

رباطی در کف پا که قسمت پاشته را به ناحیه ی جلویی متصل می کند رباط plantar fasciitis نام دارد. این رباط پشتیبان قوس پا است.  آسیبی که به این رباط می رسد سبب ایجاد التهاب رباط کف پا می شود. التهاب رباط کف پا در پاشنه درد ایجاد می کند و این درد در صبح هنگام خروج از تخت و شروع فعالیت ها آغاز می شود. حرکات دارای تنش و فشار بر روی پا ها احتمال ایجاد این التهاب را افزایش می دهند.  چاقی، سفتی عضلانی، تکرار تمرینات، قوس زیاد کف پا و فعالیت های جدید ورزش احتمال التهاب آن را افزایش می دهند. آن را با استراحت، یخ گذاشتن، تمرینات کششی و استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی درمان می کنند. بستن پا درد را هنگام خواب کم می کند.  این آسیب ورزشی در صورت شدید بودن با تزریق، فیزیو تراپی و جراحی درمان می شوند.

پیچیدگی مچ پا

وقتی مچ پا دچار پیچش می شود، رباط های نگهدارنده ی مچ پا بیش از اندازه و ناگهانی دچار کشیدگی می شوند. در هنگام انجام فعالیت های ورزش و یا حتی فعالیت های روزمره ممکن است پیچیدگی مچ پا رخ دهد. گام برداشتن روی سطح نا هموار یکی از اصلی ترین عوامل پیچش مچ پا است. استراحت، یخ گذاشتن، کمپرس کردن و ماساژ به آن کمک می کند.داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نیز تجویز می شود. آسیب های شدید برای ترمیم به چندین هفته زمان نیاز دارند.

آسیب دیدگی آرنج

آسیب دیدگی آرنج در ورزش ممکن است به علت کار بیش از حد آرنج برای مثال در ورزش تنیس باشد. لوله کش ها، نقاشان ساختمانی و افرادی با حرفه های مشابه نیز در معرض این آسیب هستند. این آسیب شامل التهاب در تاندون های بیرونی آرنج می شود که حتی ممکن است پارگی های ریزی نیز در آن به وجود بیاید. آسیب دیدگی آرنج درد و ضعف ایجاد می کند. استراحت، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، فیزیوتراپی و در موارد شدید جراحی یا تزریق استروئید برای درمان توصیه می شود.

درد در قسمت پایینی کمر

علل بسیاری برای ایجاد درد در قسمت انتهایی کمر وجود دارند. در بین آسیب های ورزشی درد کمر معمولاً به علت فعالیت زیاد مثلاً چنیدی دور بازی گلف ایجاد می شود. برای جلوگیری از ایجاد آن باید طول مدت تمرینات و حالت بدنی کنترل شود. در صورت بروز درد جدی مراجعه به پزشک ضروری است در غیر این صورت با استراحت درمان می شود.

آسیب به لگن

آسیب به لگن معولاً در ورزش هایی مثل دوچرخه سواری و فعالیت های مشابه ممکن است ایجاد شود. آسیب به لگن سبب درد در قوزک پا می شود که شب هنگام نیز شدت می یابد. استفاده از داروهای ضد التهاب، تزریق استروئید و فیزیوتراپی برای درمان آسیب ورزشی به لگن لازم است.

آسیب مغزی ورزشی

آسیب مغزی در ورزش زمانی رخ می دهد که مغز در داخل جمجمه دچار شتاب سریع شود. ضربه مستقیم به سر یا بدن نیز ممکن است آسیب ایجاد کنند. علادم آن معمولاً سر درد، از دست دادن هوشیاری، از دست دادن حافظه، بی خوابی، تهوع، استفراغ و …  است. برای تشخیص شدت جراحت آزمایش های عصبی لازم است. درمان آسیب ورزشی مغزی به استراحت هم فیزیکی و هم ذهنی نیاز دارد و باید افراد از آن پس در ورزش و فعالیت احتیاط کنند و با نظر پزشک ورزش کنند.

آسیب به تاندون آشیل

تاندون آشیل در قسمت پشتی مچ پا قرار دارد. این آشیل در صورت آسیب دیدگی دردناک، متورم و حتی سفت می شود و درد پس از انجام فعلیت شدت می گیرد. تاندون آشیل ممکن است ضخیم شود و حتی در برخی از موارد رشد استخوانی در آن دیده شده است. استراحت، یخ گذاشتن، تمرینات کششی، داروهای ضد التهاب و فیزیو تراپی برای درمان تجویز می شوند.

پیشگیری از آسیب ورزشی

استفاده از تجهیزات ورزشی مناسب، اختصاص دادن زمان کافی برای نرمش و گرم کردن بدن پیش از ورزش، استراحت مابین تمرین، شروع فعالیت های ورزشی به آرامی و تدریجای زیاد کردن فشار ورزش از مواردی هستند که بروز آسیب ورزشی را به حد اقل می رسانند. مهمترین نکته این است که فرد ورزشکار به بدن خود گوش کند و در صورت بروز کوچکترین نشانه ای از درد فعالیت خود را متوفق کند و به عضلات، تاندون ها و رباط ها فشار نیاورد.