آیا بدن انسان به پروبیوتیک ها احتیاج دارد؟

معنی لغوی کلمه پروبیوتیک چیست

ریشه کلمه پروبیوتیک یونانی است، اما این کلمه متشکل از پیشوند لاتین “پرو” و کلمه یونانی باستانی “بایوس” است،یعنی لغتی ترکیبی است ، ترکیبی لفظی که به معنای “برای زندگی” می‌ باشد. پروبیوتیک، به عنوان صفت مواد غذایی حاوی این باکتری ‌ها به کار می ‌رود.

انواع باکتری های روده انسان

روده انسان حاوی انواع بسیاری از باکتری ‌های مفید، مضر و خنثی است و باید  باکتری های روده در بدن انسان توازن داشته باشند، در غیر این صورت علاوه بر مختل شدن وظایف فلور روده، باعث آکنه، آلرژی غذایی، خستگی مفرط، افسردگی، سردرد و … می‌شود؛ البته لازم است ذکر شود که در افراد سالم باکتری‌های مفید غالب هستند.

آیا پروبیوتیک ها ،باکتری های مفید هستند

فلور روده انسان دارای انواع مختلفی از باکتری ها است. دسته‌ای از این باکتری ها که به باکتری های پروبیوتیک معروف هستند، علاوه بر کمک به گوارش، مولکول های پیچیده و ترکیباتی مانند ویتامین ها و آنتی بیوتیک های مختلف را تولید می ‌کنند که برای بدن مفید می ‌باشد. منبع باکتری ‌های پروبیوتیک لبنیات و میوه‌ ها هستند.

پروبیوتیک‌ ها میکرو ارگانیسم‌ های زنده ‌ای هستند که مصرف کافی آنها باعث سلامت در بدن میزبان می باشند، بر این اساس، باکتری ‌های پروبیوتیک موجود در محصولات خوراکی، نه تنها باید دارای مشخصه ‌های عملکردی و سودمند برای سلامتی انسان باشند بلکه از قابلیت ماندگاری در دستگاه گوارش هم برخوردار باشند. این ویژگی ‌ها شامل رشد و بقای ارگانیسم ‌ها در روند تولید محصول، نگهداری و پس از مصرف حین انتقال از معده به روده است.

دوز پروبیوتیک مصرف شده عامل مهمی است که بر تراکم میکروارگانیسم‌ های موجود در بخش ‌های مختلف دستگاه گوارش تأثیر می ‌گذارد. پروبیوتیک ‌ها همچنین قادرند اختلالات میکروبوتای روده، پس از درمان آنتی ‌بیوتیکی را به حداقل برسانند.

افراد خیلی راحت می توانند توسط این اطلاعات (باکتری های مفید و مضر) دچار سردر گمی شوند، باکتری های مفید را می توان توسط مصرف قرص هایی وارد بدن ساخت و بدن را از وجود آن ها تامین نمود.

آزمایشات پروبیوتیک

مطالعاتی در سال 2013 در کالیفرنیا نشانگر آن بود که با پروبیوتیک می توان رفتارهای ناشی از بیماری اوتیسم را تا مقدار قابل توجهی درمان نمود اما این آزمایشات تنها بر روی موش های آزمایشگاهی انجام شد و نتیجه آن شاید بر روی انسان ها نتیجه بخش نباشد.

با مزایای پروبیوتیک ها آشنا شویم

مطالعات دیگر نشانگر  مزایای پروبیوتیک ها برای بدن است . پروبیوتیک ها، مشکلات گوارشی را تسکین داده و اختلالات گوارشی یا اسهال را برطرف میکنند، اما بسیاری از این بررسی ها این مساله را نشان دادند که پروبیوتیک ها تاثر جدی ای بر افراد سالم ندارند.

Matthew Ciorba یکی از استادان دانشگاه واشنگتن می گوید ؛ اگر افراد از لحاظ گوارشی سالم هستند به آن ها توصیه نمی شود که از مواد پروبیوتیک دار مصرف کنند.

 پروبیوتیک ها برای چه اشخاصی مفید خواهد بود ؟

متخصصان این سه گروه را برای استفاده و بهره گیری از فواید پروبیوتیک تایید نمودند ، این سه گروه شامل ؛

1.نوزادانی که زود تر از موعد به دنیا آمده اند

نوزادانی که این مواد را مصرف کرده اند به طور قابل توجهی کمتر به بیماری عفونت های خونی (نوعی التهاب است که سراسر بدن را فرا می ‌گیرد و به علت داشتن سیستم ایمنی ضعیف ،در بدن قابل کنترل نمی باشد.) مبتلا می گردند.این بیماری سالانه 600,000 نوزاد را از بین می برد، نوازادانی که مواد پروبیوتیکی مصرف کرده اند 40% کمتر از سایر نوزادان در معرض این بیماری هستند.

یکی دیگر از شایع ترین بیماری های دستگاه گوارشی که اکثر این نوزادان را به خود گرفتار کرده است ؛ انتروکولیت نکروزان می باشد (یک بیماری حاد التهابی با فاکتورها و علل بحث برانگیز، شرایطی که با درجات متفاوتی از آسیب، شامل  آسیب مخاطی، نکروز تمام ضخامت و پارگی روده همراه است، انتروکولیت نکروزان بیشتر قسمت انتهایی دراز روده و ابتدایی کولون بالارونده را درگیر می ‌کند.)

این بیماری معمولا در اولین هفته نمایان می شود، دکترها دقیق نمی دانند که علت آن چیست ،اما می دانند که این بیماری ارتباط مستقیمی با باکتری های بدن دارند. مواد پروبیوتیکی مانع از گسترش این عارضه می شوند و آن را بهبود می بخشند.

 2.بیماری آی بی اس یا سندروم روده تحریک پذیر

نوعی اختلال در عملکرد روده است که با درد مزمن در ناحیه شکم، احساس ناراحتی، نفخ و تغییرات در عادات روده ‌ای، بدون هرگونه علت ارگانیک دیگری، مشخص می‌ شود. اسهال یا یبوست می‌ توانند علامت غالب باشند که ممکن است به صورت متناوب ظاهر شوند.

یک واقعه استرس‌ زا در زندگی و یا شروع بلوغ، می‌تواند بدون علت پزشکی دیگری، آغازگر آی ‌بی ‌اس باشد ، علی‌رغم آنکه علت دقیق آی‌ بی‌ اس مشخص نیست، رایج‌ ترین تئوری این است که آی ‌بی ‌اس از اختلال در تعامل میان مغز و دستگاه گوارش پدید می ‌آید، اگرچه ممکن است نوعی اختلال در فلور روده‌ ها و یا دستگاه ایمنی بدن نیز در ایجاد آن نقش داشته باشد.با مصرف پروبیوتیک ، باکتری ها قوی تر گشته و موجب تسکین دردهای تاشی از این بیماری می شوند و به نوعی درد را کاهش می دهند و نفخ موجود در معده را به حداقل می رسانند. باید خاطر نشان کرد که هر یک از باکتری های پروبیوتیکی با یکدیگر تفاوت دارند،درست مانند باکتری های بدن انسان،اما همه آن ها به یک اندازه خوب و تاثیرگذار هستند.

3.افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند

آنتی بیوتیک یک زیست کش است و همان طور که می دانید در عین کشتن باکتری های بیماری زا، باکتری های مفید را نیز از بین می برد و در واقع سیستم ایمنی بدن را تحت الشعاع قرار می دهد. این بدان معنا نیست که بیماران ،آنتی بیوتیک مصرف نکنند ؛ یک آنتی بیوتیک می ‌تواند برای درمان بیماری ها با موفقیت بکار رود.

افراد باید به دنبال راهکاری برای تقویت بدن شان در حین مصرف آنتی بیوتیک برآیند. دکترها برای این افراد و تقویت سیستم ایمنی بدن شان مواد پروبیوتیک ها را توصیه می کنند. روبیوتیک ‌ها در حفظ تعادل و ثبات میکروبیوتای روده نقشی کلیدی دارند.

پروبیوتیک ها به عملکردهای گوارشی از جمله تنظیم زمان انتقال مواد غذایی، عادات روده‌ ایی، کنترل فراهمی زیستی مواد مغذی و تنظیم کارکرد سیستم ایمنی دستگاه گوارش کمک می‌ کنند. مکمل‌ های پروبیوتیک بر کارکرد سیستم ایمنی، بهبود سرطان، اسهال ناشی از آنتیبیوتیک، اسهال مسافرتی، آلرژی ‌ها، عدم تحمل لاکتوز، بهبود فشار خون، کلسترول افزایش یافته خون و تولید ویتامین در بدن، اثر مثبت می ‌گذارند.

چه موادی دارای پروبیوتیک می باشند ؟

در ادامه به معرفی مواد پروبیوتیک دار می پردازیم.

ماست

اولین و مهم ترین آن ها ماست است، ماست پروبیوتیک علاوه بر تامین باکتری های زنده ، مواد مغذی با ارزشی هم چون کلسیم و پپتیدهای بیولوژیک در اختیار بدن قرار می دهند .ب این اساس بازار ماست های پروبیوتیکی در سراسر جهان رشد زیادی را نشان می دهد ، به طوری که بخش قابل ملاحظه ای از ماست های عرضه شده حاوی باکتری های پروبیوتیک است .کلیه فراورده های لبنی پروبیوتیک از جمله ماست پروبیوتیک را بایستی تا هنگام مصرف ، سرد نگه داشت تا هم میزان زنده ماندن باکتری هایی مفید و هم اثرات پایدار این فراورده ها را تضمین نمود. این ماست ها برای دستگاه گوارش شما مفید هستند.

مارچوبه 

یکی از منابع اصلی پروبیوتیک دار است، مارچوبه احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری ‌های روده‌ ای مانند سرطان روده، بیماری ‌های التهابی روده، آلرژی و… را می ‌کاهند ،همچنین مارچوبه یکی از منابع اصلی اینولین می‌ باشد. مارچوبه گیاهی سرشار از اینولین، پورین، ویتامین C، بتاکاروتن، ویتامین E، روی، منیزیم، سلنیوم، آسپاراژین، آسپاراژیناز، تیامین، ریبوفلاوین و … می باشد، مارچوبه یکی از سبزی‌ هایی است که در تمام دنیا در فصل بهار برداشت می ‌شود.

پیاز

ماده غذایی غنی از پروبیوتیک است و یک منبع غنی طبیعی از اینولین محسوب می شود. اینولین یک فیبر موجود در رژیم غذایی می باشد و درست مانند نشاسته مقاوم در موز عمل می کند.

اینولین نیز مقاوم در برابر هضم است.اینولین باعث نگه داشتن باکتری های خوب در روده شده و باکتری های مضر که باعث درد شکم، نفخ و یا حتی علائم بدتر می شوند، را از بین می برد.

سیر 

به کسانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند، توصیه می شود باکتری های خوب روده بزرگ را با مصرف غذاهای پروبیوتیک از جمله سیر افزایش دهند. ترکیبات موجود در سیر یک پتانسیل امیدوار کننده برای مرگ سلول های سرطانی روده بزرگ است. درست مانند پیاز، سیر به خصوص نوع خام آن غنی از اینولین است.

موز

موز نیز منبعی است سرشار از پروبیوتیک ها، این باکتری ها اصولاً هضم نمی شود، همین امر موجب حفظ سلامت روده می شود. موز یک مکمل غذایی انرژی بخش و بدون ضرر برای ورزشکاران می باشد. شکر موجود در آن طبیعی است و سرشار از آنتی اکسیدان نیز می باشد. علاوه بر این پتاسیم موجود در آن به منظم کردن کارکرد مفاصل و تقویت آنها کمک می کند.