روان پریشی یا جنون چیست؟

روان پریشی یا جنون چیست؟

روان پریشی یا جنون در واقع نوعی ناسازگاری روانی با واقعیت است. روان پریشی نوعی اختلال روانی جدی است. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است دچار توهم نیز باشند.

توهم تجربه ای حسی است که در غیاب محرک واقعی رخ دهد. به عنوان مثال فردی که دارای توهم شنیداری است ممکن است صدای مادر خود را بشنود که به او دستوراتی می دهد درحالیکه مادرش اصلاً در اطراف او حضور ندارد. یا فردی که دچار توهم بصری است چیزی را می بیند که یک فرد سالم در کنار او نخواهد دید.

فرد مبتلا به اختلال روان پریشی توهماتی از جنس باور های نادرست که آن را واقعی می پندارد و هذیان می گوید، شک، توهم غریزی، توهم اجتماعی، توهمات حسی شنیداری بصری و بویایی را ممکن است تجربه کند.

فرد مبتلا به روان پریشی ممکن است دارای افکاری باشد که خلاف واقعیت هستند. این افکار به عنوان توهم شناخته می شوند. برخی از افراد دچار روان پریشی ممکن است انگیزه حرکت و حضور در اجتماع را از دست بدهند.

چنین تجربیات روانی می تواند ترسناک باشد. زیرا، افرادی با این دست از اختلالات ممکن است به اطرافیان خود آسیب بزنند. به همین دلیل باید حتماً تحت درمان روانپزشکی قرار بگیرند.

شناخت علائم روان پریشی

علائم روانپریشی عبارتند از:

مشکل تمرکز

حالت غم

خواب بیش از اندازه

اضطراب

شک

گوشه پیری و انزوا از خانواده و اجتماع

توهم

گفتار نا منظم و تغییر موضوع گفتگو به شکل پراکنده

افسردگی

افکار یا اقدام به خود کشی

علل روانپریشی یا جنون

هر بیمار مبتلا به جنون با بیمار دیگر متفاوت است و علت دقیقی برای این اختلال تعیین نشده است. با این حال بیماری ها و شرایط خاصی وجود دارند که بی ارتباط با ایجاد اختلال روان پریشی نیستند. مصرف مواد مخدر، نخوابیدن و عوامل محیطی در تشدید این اختلال موثرند. به علاوه، موقعیت خاصی در شرایط زندگی فرد منجر به اجاد و تشدید اختلال در روان او می شود.

بیماری هایی که می توانند سبب ایجاد جنون شوند عبارتند از:

بیماری های مغزی نظیر پارکینسون، بیماری هانینگتون و برخی اختلالات کوروموزومی

کیست ها یا تومور های مغزی

بیماری های زوال عقل مثل آلزایمر

ایدز، سیفلیس، تب مالت و سایر عفونت هایی که به مغز حمله می کنند

برخی از انواع صرع

سکته مغزی

عوامل خطر برای تشدید و توسعه روان پریشی

در حال حاضر نمی توان به طظور دقیق مشخص کرد که اختلا روانی جنون به چه علت ایجاد می شود. اما، تحقیقات نشان داده اند که ژنتیک می تواند در این مورد نقش داشته باشد.

اگر فردی از یک خانواده دارای چنین اختلالی باشد احتمال زیادی وجود دارد که والد، فرزند، خواهر یا برادر نیز مبتلا به جنون شوند.

کودکان متولد شده با اختلال کوروموزومی نیز در معرض روان پریشی یا جنون قرار دارند.

انواع روانپریشی یا جنون

این بیماری روانی نیز شامل انواع مختلفی است که تحت شرایط خاصی ایجاد می شود:

اختلال روان پریشی مختصر

این نوع از اختلال جنون در مدت کوتاهیبه دلیل دوره استرس شدید یا شوک از دست دادن نزدیکان ممکن است برای فردی رخ دهد. و فرد پس از گذشت مدتی به حال قبلی خود بر میگردد.

روان پریشی ناشی از مصرف مواد و الکل

محرک ها و مواد مخدر غیر مجاز مانند متامفتامین و کوکائین می توانند جنون ایجاد کنند. مواد مخدر توهم زا مانند LSD نیز اغلب جنون ایجاد می کنند اما با اثر موقت. افراد معتاد به الکل و مواد مخدر با توقف ناگهانی مصرف دچار روان پریشی و جنون خواهند شد.

روان پریشی ارگانیک

در این نوع اختلا آسیب به سر و مغز و یا عفونتی که بر مغز اثر می گذارد منجر به ایجاد اختلال می شود.

روان پریشی چگونه تشخیص داده می شود ؟

با ارزیابی که از سوی روانپزشک انجام می گیرد، این اختلال قابل تشخیص است. روانپزشک رفتارر بیمار را زیر نظر می گیرد و در حین تجربیات و احساس وی از او سوال هایی می کند. همچنین آزمایش های پزشکی و عکسبرداری از مغز برای بررسی بیماری های زمینه ای ایجاد کننده ی رفتار های مشابه اختلال روان پریشی نیز تجویز می شوند.

تشخیص جنون یا روان پریشی در کودکان و نو جوانان

بسیاری از علائم اختلال جنون در بزرگسالان با کودکان و نوجوانان یکسان نیست. برای مثال کودکان ممکن است دوست خیالی داشته باشند که با او صحبت می کنند. البته گاهی بچه های خیال پرداز نیز دوست خیالی دارند و این رفتار باید توسط پزشک بررسی شود.

درمان اختلال روان پریشی یا جنون

برای درمان این اختلال ترکیبی از دارو ها و درمان ها به کار گرفته می شود. با استفاده از روش های درمانی در رفتار افراد بهبود ایجاد خواهد شد.

آرام سازی سریع

گاهی افرادی که اختلال جنون را تجربه می کنند در اثر تحریک ممکن است به خود یا اطرافیان آسیب بزنند. در این زمان لازم است که ان ها را سریع آرام کنند. آرام سازی سریع معمولاً توسط پزشک اورژانس با تزریق سریع داروی آرام بخش انجام می شود.

دارو

علائم بیماری روان پریشی را با داروهایی به نام آنتی سایکوتیک کنترل می کنند. این قبیل دارو ها توهمات بیمار را کاهش می دهد و به افراد کمک می کنند بهتر فکر کنند. تجویز این نوع دارو ها به علائم بیماری بستگی دارد.

در بسیاری از موارد افراد برای مدت کوتاهی به مصرف دارو های انتی سایکوتیک نیاز دارند تا بتوانند علائم را تحت کنترل خود در بیاورند. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی باید تا پایان عمر این دارو ها را مصرف کنند.

درکنار دارو درمانی از مشاوره و روانکاوری نیز بهره گرفته می شود.

بسیاری از افراد مبتلا به اختلال روان پریشی با درمان به موقع و مناسب یا درمان بیماری زمینه ای مانند تومور مغزی می توانند به زندگی عادی برگردند.