برای اینکه درختان میوه بهترین محصول خود را بدهند نیاز به مراقبت های بسیاری دارند. آبیاری صحیح و کود دهی به موقع تنها بخشی از این مراقبت هاست. سم پاشی درختان میوه یکی از مراقبت های مهمیست که جهت جلوگیری از رشد انواع آفت ها انجام می شود. زیرا میوه ها غذای بسیاری از حشرات هستند و در واقع رقیب انسان برای این محصولات محسوب می شوند. سم پاشی نیز مانند تمام اقدامات لازم برای نگهداری درخت، زمان مخصوص به خود را دارد تا بهترین نتیجه از این کار حاصل شود. باید دانست که سم پاشی در زمان نا مناسب و همچنین استفاده از سمومی که مناسب درخت میوه نیست نیز می‌تواند به اندازه ی آفت ها به درخت آسیب جدی وارد کند و محصولات آن را خراب کند. بر عکس سم پاشی به موقع و اصولی می تواند به پر بار شدن درختان یک باغ کمک زیادی کند.

چرا باید درختان را سمپاشی کرد؟

هیچ باغبانی دوست ندارد میوه های خوشمزه ی باغ خود را دو دستی تقدیم آفت ها و حشرات کند. به همین دلیل چاره ای به جز سم پاشی درختان میوه باقی نمی ماند. وگرنه در انتها محصول چندانی از درختان به بار نمی آید. البته مسئله ی مهم این است که زمان سمپاشی برای هر درختی با درخت دیگر متفاوت است و باید زمان دقیق آن برای درختان میوه مشخص باشد. انتخاب صحیح برای سمپاشی کمک می کند تا دفع آفت ها به بهترین شکل ممکن انجام شود و حداکثر نتیجه را به دست بدهد.

آیا در گذشته هم درختان سمپاشی می شدند؟

سم پاشی درختان میوه مربوط به دنیای امروز نیست. در بسیاری از منابع قدیمی حتی در یونان باستان مشخص است که در آن زمان هم درختان را سم پاشی می کردند. البته در دنیای امروز آفت ها و بیماری های درختان تغییر زیادی داشته اند و همواره آفت های جدیدی به دنیای درختان وارد شده است. به همین دلیل روش های سم پاشی و نوع سموم نیز از گذشته تاکنون تغییرات زیادی کردند و هر روز نیز دچار تغییر می شوند.

سمپاشی بعد از هرس کردن

برای مبارزه با آفت هایی که به درختان آسیب می زنند و آن ها را از بین می برند، ابتدا باید درخت های باغ به شیوه صحیح هرس شود. زیرا عبور مناسب نور و هوا از میان شاخه و برگ درختان کمک می کند که آفت ها از تنه درخت دور شوند. به همین دلیل باید شاخه هایی که مانع ورود نور خورشید به فضا های درونی و قسمت های پایین‌تر هستند، به درستی شناسایی و قطع شوند. به این ترتیب نور خورشید علاوه بر رشد گیاه، آفت ها را نیز از بین می برد. در این مرحله باید دقت کنید که شاخ و برگ های آفت زده را پای درخت نریزید که سبب تکثیر و رشد دوباره ی آفت ها می شود. شاخه های هرس شده باید سوزانده شوند. سموم پس از هرس کردن، محلول هستند و همراه با آب ولرم آماده شده و به درخت پاشیده می شوند.

انواع آفت های درختان میوه

درختان میوه ممکن است به آفت ها و قارچ های مختلفی دچار شوند. بعضی از این آفت ها شامل حشرات جونده و مکنده زیر پوست درختان است که به تنه  یدرخت آسیب می زنند. بعضی از آفت ها جا خوش می کنند تا در زمان میوه دادن به محصولات درخت حمله کنند. گاهی نیز درخت دچار قارچ می شود. برای مقابله با هر کدام از این آفت ها و شته ها باید شیوه های متناسب با آن را در پیش گرفت.

سمپاشی درختان میوه در فصل زمستان

زمانی که درختان دوره  سخواب زمستانی خود را می گذرانند، یعنی از اواسط بهمن ماه می توان از سم های زمستانه برای درختان میوه استفاده کرد. این سموم با روغن های مخصوصی مثل روغن ولک ترکیب می شوند تا تاثیر بیشتری روی درختان داشته باشند. سم پاشی زمستانه ی درختان معمولا برای از بین بردن حشرات است که زیر پوست درختان جا خوش کرده‌اند و به تنه ی درخت آسیب وارد می کنند. نبود برگ درختان در فصل زمستان کمک می کند تا تاثیر بهتری بر از بین بردن آفت ها بگذارد. نکته مهم در سمپاشی زمستانه این است که نباید بلافاصله بعد از سم پاشی، برف یا باران ببارد و اثر آن را از بین ببرد.

بهترین وقت سمپاشی برای قارچ ها

درختان دچار بیماری های قارچی می شوند و در این صورت استفاده از مواد قارچ کش ضروری است. بهترین زمان برای پاشیدن قارچ کش به درختان در ساعت های خنک روز یعنی در هنگام صبح یا در نزدیکی غروب آفتاب است. در ساعت های خنک روز روزنه ی برگ گیاهان باز تر می شود و سم پاشی قارچ کش تاثیر بهتری می تواند بگذارد. در زمان وزش باد، در هوای بارانی و برفی هیچ وقت از قارچ‌کش استفاده نکنید چون نتیجه مطلوبی نخواهید گرفت.

چرا نباید در زمان شکوفه دادن سمپاشی کرد؟

زمان شکوفه دهی از زمان باز شدن اولین گل تار ریزش آخرین گلبرگ روی درختان است. شکوفه دقیقا زمانی است که میوه تشکیل می شود و این مرحله تا زمان برداشت ادامه دارد. نکته ی مهم این است که در زمان باز بودن گل ها به هیچ وجه نباید از سم پاشی برای درختان میوه استفاده کرد. زیرا اسپری کردن حشره کش ها روی شکوفه ها سبب از بین رفتن زنبور ها و سایر حشرات گرده افشان می شود. این کار به طبیعت آسیب جدی وارد می کند و باروری درختان میوه را به شدت کاهش می دهند.

توجه به غلظت سموم

دقت کنید که غلظت سم های مورد استفاده را دقیقا مطابق با دستورالعمل درست کنید. زیرا غلظت استاندارد کمک می کند آسیبی به شخص سم پاش وارد نشود و به میزان حداقل در مواجهه با آفت کش ها قرار بگیرد. مطمئن باشید افزایش خودسرانه ی آفت کش ها، حشرات را سریع تر از بین نمی برد.  حتی می‌تواند گونه های حشرات مفید را از بین ببرد و احتمال آلودگی آب های روان محلی یا آب های زیر زمینی را نیز افزایش می ‌دهد. سموم برای باردهی هر چه بیشتر باغ های میوه مفید و حیاتی هستند. اما باید در استفاده از آن ها دقت کافی به خرج بدهید.

چه زمانی سمپاشی زمستانه ضروری می شود؟

در صورتی که در فصل میوه ای که گذشته، رشد آفت ها و فعالیت آن ها شدید بوده باشد، سم پاشی زمستانه ضروری است. زیرا فعالیت شدید آفت ها در فصل قبلی نشان می‌دهد که این آفت ها حتماً در لابلای تنه ی درخت تخم گذاری کرده اند و به صورت خفته و بالقوه آنجا وجود دارند. به همین دلیل برای جلوگیری از افزایش جمعیت آن ها و غیر قابل کنترل شدنشان، لازم است سم پاشی زمستانه انجام شود. به طور معمول هر ۳ تا ۵ سال یک بار سم پاشی زمستانه توصیه می شود.

مدت زمان استفاده از سموم کشنده ی حشرات

در صورت نیاز و وجود آفت های زیاد، سم پاشی باید در فواصل دو هفته از زمان جوانه زدن برگ ها تا ابتدای شکوفه زنی و همچنین از زمان ریزش آخرین گلبرگ تا زمان برداشت میوه انجام بگیرد. البته دقت کنید در صورت استفاده ی مکرر از بعضی از سموم، حشرات نسبت به آن مقاوم خواهد شد. راه حل این مشکل آن است که به صورت متناوب از حشره کش های مختلف استفاده کنید تا این آفت ها از بین بروند. برای هر نوع درخت میوه مشخص است که آفت ها و قارچ های آن در چه آب و هوایی و در چه زمانی فعال تر هستند. به همین دلیل باید آن ها را پیش بینی کنید و درست قبل از رشد آن ها از بین ببریدشان.

مثال هایی از سموم درخت گردو

درخت گردو شامل آفت‌ هایی نظیر کرم گردو، کنه قرمز، بلایت گردو، باکتریوز، پروانه فری، آنتراکتوز و … است. سمومی که برای این بیماری های درخت گردو استفاده می شوند عبارتند از  قارچ کش سیستمیک، سموم گازی، بی سولفید کربن، متیل بروماید و کارباریل. اکثر این سموم به صورت محلول در آب استفاده می شوند و باید روی درخت پاشیده شوند.

آفات و سموم درخت پسته

پروانه چوبخوار و میوه خوار، شپشک، زنبور مغزخوار، پسیل پسته و سوسک شاخدار از جمله آفات درخت پسته هستند. بیماری های درخت پسته نیز شامل پوسیدگی در نقاط مختلف و قارچ ورتیسیلیومی است. دارتون، مالچ، آمیتراز ،کنسالت، کنیفیدوز، دیم توآت و آندوسولفان از جمله سموم رایج برای درخت پسته به شمار می آیند.

سمپاشی درختان انگور

کرم خوشه خوار، گال طوقه درخت، زنجره مو و سفیدک پودری مو از جمله بیماری های درختان میوه ی انگور هستند. این مشکلات با سمومی نظیر قارچ کش مس، کاپتان، کارتان، توپسین، تریمیدال و … درمان می شوند.

بیماری ها، آفات و سموم مناسب درخت بادام

آفت های بادام شامل شته سبز بادام، شته آردی، سپردار آسیایی، سوسک پوست خوار و کرم ریشه هستند. از گرانول دیازینون، متاسیتوکس و دورسپان می توان برای درمان آفات بادام بهره گرفت. البته بعضی از مشکلات بادام قابل حل نیست و قسمت هایی از درخت باید قطع شوند.

درختان هلو و شلیل

سم پاشی درختان میوه هلو و شلیل معمولاً به صورت محلول در آب انجام می شود و فردی که این کار را انجام می دهد باید دهان و بینی و چشمان خود را به خوبی بپوشاند. نوع بیماری ها و آفات این دو میوه با هم کمی تفاوت دارد اما نوع سموم رایج برای آنها شبیه است. مثلا از دورسپان، پتوسین، انویل، کاپتان، آدمیرال و روغن ولک برای سم پاشی آن ها استفاده می شود.

سمپاشی درختان انجیر

سمومی نظیر بنزوکسی میت، پروپارژیت، دی فلوبنزورون برای دفع آفات درخت انجیر خیلی کاربرد دارند. این سموم آفت هایی نظیر پروانه برگخوار، شپشک سبز، کنه تارتن و برخی بیماری های قارچی و گال را درمان می کنند.

بهترین سموم برای درخت سیب و به

روغن ولک، آدمیرال، اتیون، و دیازونین از جمله رایج ترین سموم برای آفات درخت به و سیب هستند. این سموم می توانند بیماری های باکتریایی را از درختان سیب دفع کنند.

اقدامات پیشگیرانه در برابر آفت ها در کنار سمپاشی

سمپاشی به موقع درختان بسیار مهم است. اما باید توجه داشته باشید که یک سری اقدامات پیشگیرانه کمک می‌کند که میزان آفت ها کمتر شوند و مقابله با آن ها راحت تر باشد. برای مثال بعضی از گیاهان به نور مستقیم خورشید نیاز دارند تا دچار آفت نشوند. البته عکس این مطلب نیز درست است و بعضی از گیاهان سایه دوست هستند که نباید زیر نور مستقیم خورشید قرار بگیرند. وگرنه ضعیف می‌شوند و آفت زدگی در آنها تشدید می شود. به طور کلی هر عاملی که سبب تقویت گیاهان شود آن ها را از آفت‌ها دور می‌کند و هر عاملی که سبب تضعیف گیاهان شود و زندگی را در آن ها بیشتر می کند. از آن جا که درختان میوه به نور مستقیم خورشید نیاز دارند. باید به درستی هرس شوند تا در معرض نور قرار بگیرند.

استفاده از ریز مغذی ها برای دفع آفات

اگر درختان میوه دچار کمبود روی مس، منیزیم، یا کلسیم باشند، بیشتر دچار آفت زدگی خواهد شد. به همین دلیل بهتر است محلول پاشی از این رژیم غذایی برای آن ها انجام شود. البته در استفاده از این مغذی ها باید احتیاط کرد. زیرا در صورت استفاده ی غیر ضروری یا بیش از حد به درختان میوه آسیب وارد می شود. کود برگ به هیچ وجه نمی تواند مواد مغذی لازم برای درختان میوه را به طور کامل تامین کند و باید از کود های مغذی مناسب برای آن ها استفاده شود تا کمتر دچار آفت شوند. البته دقت داشته باشید که کود دهی و استفاده از مواد مغذی در اواسط میوه دهی کار اشتباهی است. زیرا سبب ریزش میوه ها می شود. در این حالت درخت به رشد بیشتر تمایل پیدا می کند و میوه های خود را می اندازند.

نکات خلاصه و کلیدی برای سمپاشی کردن درختان میوه

• بهترین وقت سم پاشی کردن درختان میوه یک تا دو هفته قبل از جوانه زدن این درختان است
• بهتر است پیش از سم پاشی درختان را آبیاری کنید
• استفاده از موتور سمپاشی کار شما را راحت تر می کند و سموم را به تمام قسمت های درخت می رساند
• دقت کنید سموم باید به تنه درخت نیز برسد و از روی شاخه ها و برگ ها شره کند تا مطمئن باشید تمام آفت ها را از بین می برد
• سم پاشی در زمانی که دمای هوا بالای ۳۵ درجه سلسیوس است مناسب نیست
• بهتر است سم پاشی درختان میوه در زمستان بعد از هرس کردن درختان انجام شود